hi

Alex Zhou, nhà sáng lập Yamibuy đã nảy ra ý tưởng khởi nghiệp khi phải vật lộn với việc tìm mua đồ Trung Quốc tại Mỹ.

Khi Alex Zhou, CEO của trang thương mại điện tử Yamibuy, lần đầu tiên chuyển từ thành phố cảng Đại Liên của Trung Quốc đến học tại một trường đại học ở bang miền Trung Tây Kansas, anh đã không ngờ trước được rằng để mua các mặt hàng như xì dầu và mì ăn liền Trung Quốc, anh sẽ phải mất hai giờ lái xe trên đường cao tốc.

Ở đó hầu như không có siêu thị hay nhà hàng châu Á nào phục vụ các món ăn chính thống của Trung Quốc. Tìm mua trên mạng cũng là một khó khăn. Anh thấy thực phẩm châu Á được bán trên Amazon rất hạn chế và chúng chủ yếu là để phục vụ khẩu vị của người dân địa phương chứ không hợp với người Trung Quốc nói riêng và người châu Á nói chung.

Zhou cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Phải mất hai giờ lái xe để tới được siêu thị dành cho người châu Á gần nhất và chẳng có cách nào khác. Tôi có những người bạn sẽ lái xe hàng giờ vào mỗi cuối tuần chỉ để tìm một số sản phẩm châu Á hoặc là để ăn dim sum đúng kiểu tại một nhà hàng Trung Quốc. Việc họ sẵn sàng làm điều này có vẻ điên rồ với tôi”.

Chân dung chàng du học sinh mỹ Alex Zhou.

Giải pháp cho một thị trường mới

Khó khăn gặp phải khi mua thực phẩm châu Á đã khiến Zhou nghĩ đến việc bắt đầu một trang web bán các mặt hàng cho những người gặp vấn đề tương tự, gồm sinh viên, chuyên gia và người nhập cư gốc Á sống tại Mỹ, nhưng lại nhớ hương vị quê nhà.

Sau khi tốt nghiệp Đại học bang Kansas năm 2013, Zhou chuyển đến Los Angeles và vay mượn được 50.000 USD để thành lập Yamibuy nhằm thực hiện kế hoạch tích trữ các sản phẩm châu Á khó kiếm được ở Mỹ.

Khi đó, các công ty Trung Quốc như Alibaba và JD.com đã vô cùng thành công ở Trung Quốc dựa trên nền tảng của một thị trường thương mại điện tử và tầng lớp trung lưu đang ngày càng phát triển. Nhưng hai công ty này chưa cung cấp được dịch vụ vận chuyển quốc tế cho thị trường nước ngoài. Điều đó có nghĩa là sinh viên Trung Quốc không thể mua đồ ăn yêu thích của họ từ Trung Quốc đại lục sang Mỹ. Và Zhou đã nắm bắt cơ hội này để phát triển Yamibuy.

Zhou cho biết: “Ở đây có nhu cầu tiêu thụ lớn đối với các sản phẩm châu Á nhưng lại chẳng có ai đáp ứng được”. Theo dữ liệu từ Bộ An ninh Nội địa, sinh viên Trung Quốc chiếm gần 1/3 trong khoảng 1,2 triệu sinh viên quốc tế tại Mỹ.

Vươn tới 100 triệu USD từ con số 0

Không có kinh nghiệm trong việc thành lập công ty và lại càng không có kinh nghiệm kinh doanh thương mại điện tử, Zhou đã gặp phải rất nhiều khó khăn trong những ngày đầu khởi nghiệp. Để tìm nhà cung cấp thực phẩm phù hợp, anh đến các siêu thị lớn của châu Á để ghi lại tên của các nhà cung cấp được dán trên xe tải giao hàng khi chúng đỗ ở cửa sau siêu thị. Sau đó, Zhou gọi điện cho họ với hy vọng được hợp tác kinh doanh.

Anh chia sẻ: “Khởi đầu thật sự khó khăn khi người ta không tin rằng bạn sẽ thành công”. Các nhà cung cấp cũng ngần ngại bán sản phẩm cho anh vì đơn đặt hàng quá ít, chỉ bằng một phần nhỏ của các siêu thị châu Á lớn hơn. Để được đồng ý mở tài khoản kinh doanh, anh đã phải nói chuyện với một nhà cung cấp tới bảy lần.

Phiên bản ban đầu của Yamibuy là một trang web đơn giản. Zhou đã trả 5.000 nhân dân tệ cho một công ty phát triển web Trung Quốc để xây dựng nó và thuê một nhà kho nhỏ rộng khoảng 185 mét vuông để dự trữ 200 sản phẩm khác nhau (chủ yếu là đồ ăn nhẹ từ Nhật Bản và Hàn Quốc, rất phổ biến với người châu Á nhưng khó tìm thấy ở các siêu thị bán đồ Á).

Giao diện của Yamibuy.

Hàng hóa trong kho ban đầu của Zhou nhanh chóng “bay hơi”. Nhu cầu tiêu dùng ngày càng tăng đều đặn và anh đã nâng cấp lên một nhà kho lớn hơn gấp ba lần chỉ trong vòng ba tháng. Chưa đầy năm năm, Yamibuy có kho chứa rộng 42.000 mét vuông với hơn 20.000 sản phẩm khác nhau, bao gồm cả mỹ phẩm và đồ điện tử nhà bếp.

Hiện Yamibuy có hơn 800.000 người dùng và phát triển rất nhanh mỗi năm. Tuy công ty mới chỉ huy động được một vòng tài trợ trị giá 10 triệu USD từ GGV Capital vào tháng 7/2017 nhưng chỉ riêng trong năm đó, họ đã xử lý khối lượng giao dịch trị giá 100 triệu USD.

Tạo dựng cộng đồng

Đến nay, thành công của Yamibuy dựa vào một yếu tố vô cùng quan trọng đó chính là khả năng xây dựng một cộng đồng vững mạnh gồm những người dùng sẵn sàng quay lại mua hàng.

Zhou đã kết hợp các chức năng trong Yamibuy cho phép người tiêu dùng chia sẻ những gì họ đã mua với bạn bè trên các kênh truyền thông xã hội. Anh cũng bao gồm các tính năng mạng xã hội như một mục blog nơi người dùng có thể chia sẻ ảnh và viết đánh giá về các mặt hàng họ đã mua.

Đối với Cathy Yeung, cô gái Quảng Đông 26 tuổi học tại California, Yamibuy đã trở thành nguồn cung cấp hàng hóa châu Á chính của cô. Yeung đặt hàng trên trang web ba đến bốn lần mỗi tháng, chi tiêu từ 60 USD đến 70 USD mỗi lần để tích trữ các món ăn nhẹ như nước dừa, cháo, mì ăn liền…

Yeung cho biết: “Yamibuy có nhiều sản phẩm cực kỳ khó tìm ở Mỹ, ngay cả trong các siêu thị châu Á. Ngoài đồ ăn nhẹ, họ còn có các mặt hàng như đồ trang điểm của Hàn Quốc và Nhật Bản và thậm chí cả các nhãn hiệu khăn vệ sinh của Nhật”.

Đa dạng hóa dịch vụ

Ngoài những khó khăn trong việc mua hàng hóa châu Á ở Mỹ, Zhou còn nhận thấy một vấn đề khác mà nhiều khách hàng của anh cũng gặp phải là việc tìm nhà hàng phục vụ ẩm thực Trung Hoa “chính hiệu”.

Mặc dù các dịch vụ đánh giá nhà hàng như Yelp rất phổ biến ở Mỹ, Zhou nhận ra rằng rất khó để tìm thấy các nhà hàng châu Á tốt, vì phần lớn những người đánh giá trên Yelp có thể có khẩu vị khác nhau khi nói đến thực phẩm châu Á.

Yamibuy đã giới thiệu một tính năng giống như Yelp trong ứng dụng di động của mình để giải quyết vấn đề này. Anh nói: “Chúng tôi đã hợp tác với các nhà hàng để cung cấp thêm dịch vụ cho khách hàng và chúng tôi hy vọng sẽ kết nối cả những người trực tuyến lẫn ngoại tuyến với nhau”.

Yamibuy có thể trở nên thành công và thu hút sự chú ý của những gã khổng lồ như Alibaba và JD.com. Zhou cho rằng khả năng một trong hai công ty đó cũng sẽ tham gia vào tạo cạnh tranh trong lĩnh vực này là rất cao. Mặc dù vậy, anh tỏ ra không quá lo lắng.

Để mắt đến thị trường mới cả trong và ngoài nước

Hiện tại, 90% khách hàng của Zhou là những người nhập cư như Yeung hoặc người Mỹ gốc Á. Anh nhận thấy 10% còn lại bao gồm những người không phải gốc Á nhưng lại quan tâm đến việc dùng thử các sản phẩm châu Á và anh hy vọng xu hướng này sẽ phát triển.

“Nhiều người Mỹ đang bắt đầu quan tâm đến nội dung giải trí châu Á, như phim truyền hình Hàn Quốc, phim hoạt hình… Đây là khởi đầu của một xu hướng và các sản phẩm châu Á sẽ trở nên rất phổ biến tại Hoa Kỳ”, Zhou cho biết và nói thêm rằng công ty đang có kế hoạch mở rộng cơ sở cho khách hàng không phải người châu Á.

Kristin Morris, một sinh viên đại học 22 tuổi sống ở Nam Texas, là một fan hâm mộ của phim hoạt hình Nhật Bản và đã xem một vài bộ phim truyền hình Hàn Quốc. Cô đã tìm tới Yamibuy để thử mì ramen và mì Nhật sau khi không thể tìm mua tại các cửa hàng gần mình. Yamibuy hiện vẫn đang thực hiện kế hoạch mở rộng dịch vụ sang Canada, Úc và châu Âu.

Jack Ma định nghỉ hưu từ 2004 vì bị ‘cà khịa’ không đủ giỏi để làm CEO, 2019 nghỉ xong ông mới nói: ‘Alibaba không cần bản sao của tôi, một Jack Ma đã là quá đủ’

Xấu cũng là một cái tội, con người là luôn nghĩ rằng sự vật / hiện tượng có vẻ ngoài tốt luôn hoàn hảo về mọi mặt, dù trên thực tế vẫn có nhiều điểm xấu đang tồn tại song song.

Hiệu ứng hào quang (Halo Effect) là gì?

Hiệu ứng hào quang (hay còn được gọi là “hiệu ứng lan tỏa”) là hiện tượng thiên vị nhận thức rất phổ biến, khi người dùng đã có “cảm tình” với một thứ gì đó, tất cả những sự vật/hiện tượng xung quanh chủ thể đó đột nhiên trở nên tốt đẹp hơn, như có một ánh hào quang lan tỏa khắp nơi.

Dễ thấy nhất ở những nhân vật của công chúng, vì họ luôn duy trì hình ảnh hấp dẫn, tươi trẻ, thành công … nên đa phần người xem sẽ nghĩ thầm rằng các “idol” này cũng thông minh, tốt bụng và hài hước hơn người bình thường.

Ngược lại với hiệu ứng hào quang là hiệu ứng gào thét (horn effect, từ “horn” lấy từ sừng của quỷ). Một khi khách hàng đã bị ấn tượng xấu, họ sẽ luôn chăm chăm nhìn vào những mặt chưa tốt, những khiếm khuyết và ra sức công kích, “bêu rếu” đối tượng đó cho mọi người xung quanh.

Chứng minh khoa học

Thuật ngữ này lần đầu xuất hiện vào năm 1920, trên một bài báo khoa học với tiêu đề “Sai lầm liên tiếp trong đánh giá tâm lý”. Trong thí nghiệm này, nhà tâm lý học Edward Thorndike yêu cầu các cán bộ chỉ huy trong quân đội phải chấm điểm những người lính cấp dưới.

Những chỉ tiêu bao gồm sự ngăn nắp, thể lực, năng lượng … liên quan đến các hoạt động quân sự, nhưng cũng có các chỉ tiêu cá nhân bao gồm lòng trung thành, trách nhiệm, trí thông minh …

Ông muốn xác định xem một tiêu chí có thể ảnh hưởng đến các tiêu chí còn lại hay không.

Và ông đã đúng.

Hàng loạt kết quả đánh giá đều có một điểm chung, chỉ cần một tiêu chí được đánh giá cao, chẳng hạn như “thể lực”, các tiêu chí dường như không liên quan như “ngăn nắp” và “trí thông minh” cũng được cải thiện.

Ở chiều ngược lại, những người lính đang nằm trong tầm ngắm của chỉ huy sẽ bị đánh giá thấp toàn bộ các tiêu chí được đưa ra, bất chấp mọi cố gắng cải thiện của họ.

Từ nghiên cứu trên, Thorndike đã kết luận “Hiệu ứng hào quang” là có thật, và sau đó là hàng loạt những khảo sát, nghiên cứu khác cũng đồng tình rằng “hào quang” luôn thay đổi cách nhìn của người dùng vào một nhân vật, sản phẩm hay doanh nghiệp.

Apple – Bậc thầy tỏa hào quang

Hiệu ứng hào quang đã và đang được áp dụng ở rất nhiều lĩnh vực, từ xây dựng hình ảnh bản thân, quản lý nhân sự, cho đến quản trị thương hiệu và chiến lược kinh doanh …

Nhưng nếu đã nhắc đến ứng dụng của hiệu ứng hào quang vào kinh doanh, chúng ta không thể không nhắc đến “bậc thầy” Apple.

2005 là một năm đại thắng của Apple, doanh thu toàn tập đoàn tăng 68%, cửa hàng đầu tiên tại Canada được đón nhận nhiệt liệt, kho iTunes chính thức bán được hơn 500 triệu bài hát, lợi nhuận tăng 384% và cổ phiếu cũng nhảy vọt thêm 177%.

Một số cho rằng thành công trên đến từ dòng máy tính Macintosh, nhưng cũng không ít người khẳng định rằng Mac OS X Tiger mới là thứ đem đến sự khác biệt.

Nhưng đối với bậc thầy Marketing Al Ries, thành công vang dội của Apple chắc chắn đến từ “ánh hào quang” của sản phẩm nhỏ nhất được bán ra –iPod.

Một năm trước đó, vào năm 2004, hơn 10 triệu iPod đã được bán ra trên toàn thế giới, trở thành một hiện tượng trong ngành âm nhạc toàn cầu. Thay vì tiếp tục đầu tư phát triển dòng sản phẩm tiếp theo như những gì họ từng làm, Apple quyết định “chơi lớn” khi tiếp tục đầu tư mạnh vào quảng cáo, từ TV, báo chí cho đến các bảng hiệu rầm rộ.

Đến năm 2005, Apple một lần nữa làm người dùng ngạc nhiên khi tung ra đến 3 sản phẩm iPod cùng một lúc, iPod shuffle vào tháng 1, iPod mini vào tháng 2, và iPod nano vào tháng 9.

Cả thế giới trở nên “điên cuồng” với hàng loạt sản phẩm mới, số lượng iPod được bán ra vượt mốc 42 triệu chiếc, phá nhiều kỷ lục kinh doanh trong ngành.

Nhưng doanh số iPod và iTunes chỉ chiếm có 39% cả tập đoàn Apple. Làm thế nào mà lợi nhuận của thương hiệu này tăng vọt đến 384% trong năm đó?

Đó là từ Hiệu ứng hào quang.

Có thể thấy, doanh thu tăng vọt của iPod từ năm 2004 đến năm 2005 đã kéo theo sự tăng trưởng của mảng máy tính Mac và các sản phẩm âm nhạc (iTunes) khác.

Điều đáng nói ở đây là chi phí marketing gần như chỉ tập trung vào iPod trong giai đoạn này, và các sản phẩm cùng nhà đã được “hưởng lây” hào quang từ sản phẩm bé nhỏ kia.

Không những thế, thành công của iPod còn là tiền đề cho sự ra đời và thống trị của các sản phẩm cá nhân khác như iPhone và Applewatch, sản phẩm sau luôn tốt hơn sản phẩm trước, tạo thành một chuỗi sản phẩm “hoàn hảo” trong mắt người dùng.

Thuê tạm “hào quang”

Thành công là thế, nhưng “sao chép” câu chuyện Apple không phải là chuyện đơn giản, vì ánh hào quang đó cần cả thời gian, công sức và một chút may mắn.

Nhưng không vì thế mà hào quang trở nên “khó xài”, các thương hiệu ngày nay vẫn liên tục sử dụng “đường tắt”, tạo hào quang cho sản phẩm của mình bằng cách mượn ánh sáng của một bên thứ 3 – những người gây ảnh hưởng.

Là những hình tượng mà người dùng một mực ngưỡng mộ, khi các nhân vật gây ảnh hưởng xuất hiện cùng với một sản phẩm, lòng ngưỡng mộ sẽ được “chia sẻ” cho sản phẩm đó, hay nói cách khác, hào quang từ người nổi tiếng sẽ “soi sáng” sản phẩm mà họ đang sử dụng.

Như trong “phiên tòa ly hôn lớn nhất Việt Nam” vừa qua, ngoài những bàn luận xôn xao về khối tài sản 8.400 tỷ đồng tại Trung Nguyên, đôi giày vải màu trắng của Chủ tịch Vũ cũng được dân mạng soi ra và trở thành một hiện tượng trên các nền tảng Thương mại điện tử.

Nhưng có câu nói “dục tốc bất đạt”, thành công bằng cách “đi tắt đón đầu” cũng có những rủi ro nhất định, cụ thể là khi “hào quang” trở thành “tiếng thét”, khiến hình ảnh sản phẩm ngay lập tức bị ảnh hưởng,

Như scandal tình ái xảy ra năm 2010 của tay golf từng đứng số một thế giới Tiger Woods đã khiến hàng loạt thương hiệu lớn như Gillette, Accenture, AT&T hay Gatorade chao đao.

Tại Việt Nam, điều tương tự cũng từng diễn ra khi Mai Phương Thúy bị một hãng dầu gội đầu cắt hợp đồng do dính scandal “vạ miệng” với người lớn tuổi.

TIN CÙNG SỰ KIỆN: CASE STUDY – TUYỂN CHỌN CÁC BÀI HỌC KINH DOANH CAFEBIZ

• Dự án condotel thảm họa: 250 người đầu tư 32,5 triệu USD vì tin Trump, nhưng công trường vẫn chỉ mãi là một… hố đất
• Sa thải cả phòng Marketing, hãng sữa yến mạch Thụy Điển Oatly lột xác từ bình dân thành xa xỉ, làm lung lay cả “đế chế sữa bò”!
• Bức xúc phí cà thẻ, chàng trai tạo ra “cục nhựa” biến điện thoại thành máy đọc, khiến cả Visa & Mastercard “khiếp sợ” và trở thành tỷ phú USD
• Mất tới 2 tiếng lái xe mới mua được mì tôm, đồ ăn vặt và chai xì dầu chuẩn vị, du học sinh Mỹ gốc Á nảy ra ý tưởng khởi nghiệp trị giá 100 triệu USD